Caroline Ridderstolpe (1793−1878)

Schwedische Lieder aus Axel und Frithiof

Print

1. Axels vanvett / Axels Wahnsinn
2. Frithiofs frieri / Wie Frithiof freit
3. Frithiof hos Angantyr / Frithiof bey Angantyr
4. Balders Bål / Baldurs Tempelbrand
5. Frithiof kommer till Kung Ring / Frithiof kömmt [sic] zu König Ring
6. Isfarten / Die Eisfart
7. Frithiofs frestelse / Frithiofs Versuchung

  • Work category: Voice and piano
  • Text author: Esaias Tegnér.
    'Der Deutsche Text ist nach Herrn Ludolf Schley's Übersetzung van Axel, Romance vom Bischof Tegnér.'
    "Der Deutsche Text diese und volgender Gesänge ist aus der Übersetzung von Frithiofs Sage vom Bischof Tegnér, verfasst von der Freyinn Amalie v. Helwig, geborne von Imhoff"
  • Dedication: in musik gesetzt und Ihrer Königlichen Hoheit der Prinzessinn Wilhelm [sic] von Preussen unterthänigst zugeeignet von Caroline Ridderstolpe
  • Duration: Approx. 15-20 min

Examples of printed editions

Stockholm. Steindruck von C. Möller, Auf eigenen Verlag. Location mark at Musik- och teaterbiblioteket: 2009/604 (new print in 2007) and Noter rar 147 (both in Online catalogue)

Location for score and part material

Sveriges Radios Musikbibliotek

Description of work

1. Axels vanvett/Axels Wahnsinn: Allegro agitato A minor 2/4
2. Frithiofs frieri/Wie Frithiof freit: Andante A-flat major 6/8
3. Frithiof hos Angantyr/Frithiof bey Angantyr: Allegretto E-flat major 2/4
4. Balders Bål/Baldurs Tempelbrand: Furioso A minor 3/4
5. Frithiof kommer till Kung Ring/Frithiof kömmt [sic] zu König Ring: B minor 2/4
6. Isfarten/Die Eisfart: Commodo A-flat major 3/8
7. Frithiofs frestelse/Frithiofs Versuchung: Cantabile B-flat major 6/8


Libretto/text

1. Axels vanvett

Var tyst du bölja blå
du får ej så
mot stranden slå,
du störer endast mina drömmar,
jag älskar icke dina strömmar,
de skummande med blod ibland,
du förer döden till min strand.

Här låg en Yngling och blödde,
hans graf med rosor jag beströdde,
ty han var lik, jag hvet väl hvem.
Till våren för jag henne hem.
De säga mig att jorden söfver
min brud, och gräset växer öfver
det trogna bröst, det är ej sannt;
hon satt i natt på klippans brant.
Blek var hon som man döden målar,
det kommer sig af månens strålar,
och kall om läppar och om kind.
Det kommer sig af nordanvind.
Jag bad den älskade att stanna:
hon strök med fingret på min panna,
det var så tungt så mörkt i den,
då blef det åter ljust igen.

Och fjärran utur östern klarna
de dagar, Ack! de hädanfarna,
de sköna dar, de himmelsblå,
hur säll var stackars Axel då?

Det stod ett slott i lunder gröna,
det slottet hörde till den sköna.
Jag låg i skogen mördad nyss;
hon gaf mig lifvet med en kyss.
Hon gaf sitt hjerta åt mig arma,
det rika hjertat och det varma,
nu ligger det och fryser i
förvissnad barm; det är förbi!

I stjernor som på himlen brinnen,
jag ber er slocknen och försvinnen,
jag vet en morgonstjerna god,
ner gick hon i ett haf af blod,
det luktar blod ännu från stranden,
och blodig är jag sjelf på handen.

Så klagar han på Sota skär,
när dagen tändes är han där;
när natten sänks går han ej åter,
han sitter ständigt där och gråter.

En morgon satt han död vid sjön
med händren knäppta hop till bön;
och tårar på den bleka kinden
halfslocknade i morgonvinden
och emot grafven där hon låg
ännu det brustna ögat såg.

Axels Wahnsinn

Sey still sey still Du blaue Fluth!
Schlags Ufer nicht im Übermuth,
Du störst mich nur in meinen träumen,
ich hasse Deine Strom! sie schäumen,
zuweilen gar wie Bluth so roth,
Du führst zu meinem Strand den Tod.

Ein Knapp' lag hier mit blutgem Haare,
voll Rosen streut' ich seine Bahre,
denn gleich war er, wem weisz ich wohl.
Zum Frühlinge ich heim sie hohl'
Sie sagen wohl, in dunkler Stille
ruh' meine Braut, und Gras umhülle
die traue Brust, doch s'ist nicht wahr;
am Fels ward ich sie Nachts gewahr.

Bleich war sie wie den Tod man mahlet,
das kam vom Mond der sie bestrahlet.
Kalt war die Lippe, kalt das Kinn,
weil Nordwind über sie fuhr hin.

Ich bat die Theure nicht zu weichen;
da fühlt ich meine Stirne streichen,
es war so schwer, so schwarz in ihr!
drauf ward es hell und klar in ihr.

Und fern im Osten glänzten wieder
die hingeschwundnen Tage nieder,
die schönen Tage blau und licht,
wie reich, o Axel! warst Du nicht!

Es stand ein Schlosz in grünen Hainen,
der schönen war das Schlosz, der Einen!
Ich lag entseelt im Waldesgrund;
da gab mir neue Kraft der Mund.

Ihr Herz ach hat sie mir gegeben,
Ihr Herz voll reichem warmen Leben,
nun liegt es ach und frieret in
verwelkter Brust, weh es ist hin!

Ihr Sterne die am Himmel zündet,
ich bitt' euch bleichet und verschwindet,
ich kannte eines Sternes Glut,
er sank in einen See von Blut,
nach Blut riecht' es noch jetzt vom Strand,
und blutig bin ich auf dem Hand.

So klagt auf Sota skär er laut,
da ist er wie der Morgen graut;
wird's Nacht, so geht er nicht zurücke,
er bleibt mit Thränen in dem Blicke.

Und so sasz todt er einst am Strand
gefaltet zum Gebet die Hand;
mit Thränen die auf bleichen Wangen
erstarrt im Morgenwinde hangen,
und noch zu der geliebten Grab
sah' das gebrochne Aug' hinab.

2. Frithiofs frieri 

Väl klingar sången i Frithofs sal
och skalderna prisa hans ättaretal,
men sången gläder ej Frithiof;
han hör ej hvad skalden qväder.
och jorden har åter klädt sig grön
och drakarna simma igen på sjön,
men Hjeltesonen,
han vandrar i skogen och ser på månen.

Wie Frithiof freit

Wohl klingen saiten in Frithofs Saal
und Skalden rühmen der Ahnen Zahl.
Doch was sie singen
Ihn zu erheitern will keinem gelingen.

Grün steiget die Erd' aus der Hülle vom Schnee
und die Drachen schwimmen auf blauer See,
der junge Degen,
schaut träumend zum Mond nur auf Waldeswegen.

3. Frithiof hos Angantyr 

Nu är att säga huru Jarl Angantyr satt än,
uti sin sal af furu och drack med sina män.
Han var så glad i hågen såg ut åt blånad ban',
der solen sjönk i vågen, alt som en gyllne svan.

Frithiof bey Angantyr

Nun ist zu sagen weiter, wie rings vom Meer umbraust,
Jarl Angantyr so heiter mit seinem Kämpen schmaust.
Er sah mit muntern Augen, auf endlos blauer Bahn,
die Sonn' ins Meer zich tauchen, gleich einem goldnen Schwan.

4. Balders Bål 

Midnattssolen på berget satt
blodröd till att skåda,
det var ej dag, det var ej natt,
det vägde emellan båda,
baldersbålet den solens bild,
brann på vigda härden
snart är ändå lågan spild
då rör Höder för verlden!

Baldurs Tempelbrand

Mitternachtssonn auf dem Berge weilt
Blutrot anzuschauen
so zwischen Nacht und Tag getheilt
stumm wäget ein seltsam Grauen
und Baldurs Holz stosz ihr Heer symbol
flamt auf gewichtem Heerde
schon sinkt die Lohe verlischt die Kohl,
gehöret Hödur die Erde.

5. Frithiof kommer till Kung Ring 

Kung Ring han satt i högbänk om julen och drack mjöd,
hos honom satt hans drottning så hvit och rosenröd,
som vår och höst dem båda man såg bredvid hvarann
hon var den friska våren den kulna höst var han.

Frithiof kömmt zu König Ring

Im Hochsitz sasz der König zur Julzeit und trank Meth,
die Königin zur Seit' ihm, schön wie ein Blumenbeet;
wie Lenz und Herbst die Beide sah man beisammenstehn,
sie war der junge Frühling, Er kühler Herbst zu sehn.

6. Isfarten 

Kung Ring med sin drottning till gästabud far,
på sjön står isen så spegelklar.
Far ej öfver isen den främling sad
han brister för djupt är det kalla bad.

Die Eisfart

Zum Gastegebot hinfährt das Königs-Paar,
den See deckt Eis noch so spiegelklar;
Fahrt nicht warnt der Fremdling auf Eises Pfad,
Er bricht und zu tief ist das kalte Bad.

7. Frithiofs frestelse 

Våren kommer foglen qvittrar, skogen löfvas, solen ler;
och de tysta floder dansa sjungande mot hafvet ner;
glödande som Freyas kinder tittar rosen ur sin knopp
och i menskans sinne vakna lefnadslust och mod och hopp.

Frithiofs Versuchung

Frühling kommt, der Vogel zwitschert, Wald belaubt sich, Sonne lacht;
und zum Meere tanzet brausend der gelösten Ströme Macht;
Glühend wie der Freya Wangen, bricht die Ros aus grüner Hut
und im Menschenherzen regt zich Hoffnung, Lebenslust und Muth.